مراحل ساخت عسل
تعریف عسل
طبق تصویب‌نامه ۱۹۰۶ فدرال غذا و داروی آمریکا، عسل چنین تعریف شده‌است:
عسل، شهد و ماده مترشحه محتوی قند گیاهان است که توسط زنبور عسل جمع‌آوری شده، تغییر حالت داده و در شان عسل ذخیره می‌گردد.
تولید عسل
تولید عسل از جمع‌آوری شهد گیاهان آغاز می‌شود. به این‌صورت که زنبور عسل شهد شیرین را از جام گل‌ها جمع می‌نماید و با تغییر ساختار آنها، آنها را به شکل محلولی عالی، غلیظ و پرانرژی درمی‌آورد. زنبور عسل شهد گیاهان را در هنگام جمع‌آوری، به طور موقت در عسلدان خود جمع می‌آورد و در هر نوبت پرواز برای جمع‌آوری شهد، حدود ۴۰ میلی‌گرم شهد را به کندو حمل می‌کند.
زنبور ناگزیر است برای تهیه یک کیلوگرم از این شهد گوارا 120 تا 150 هزار بار شهد حمل کند و برای فراهم نمودن آن ده میلیون گل را بازدید کرده و از آنها شهد (انگبین) تهیه نماید و مسافتی معادل هفت بار دور زمین پرواز کند.
زنبور مزرعه موقع برگشت و حمل شهد به کندو، در بین راه مقداری از آب شهد را جذب، و سپس از کلیه‌ها دفع می‌کند. مقداری دیاستاز diastase از نوع اینورتاز invertase (که تجزیه کننده مواد قندی است) از جداره عسلدان ترشح و به شهد می‌افزاید. کارگر مزرعه، این شهد یا به اصطلاح عسل نارس را در داخل سلول‌ها قرار می‌دهد و دوباره جهت جمع‌آوری به سوی کشتزارها و سرچشمه‌ها برمی‌گردد.
هنوز ثابت نشده که زنبور عسل می‌خوابد. بنابراین طول شب فرصت خوبی است برای به قوام آوردن عسل، زنبورداران عسل مجبور هستند شهدی را که روز به کندو حمل کرده و درون سلول‌های شان ذخیره نموده‌اند شب هنگام مجددا از داخل شان‌ها مکیده و وارد کیسه عسلی خود می نمایند در آنجا کمی از آب آنرا جذب و موادی از قبیل هورمون ها و آنزیم ها به آن اضافه می نمایند و بعد داخل حجره‌ها می‌ریزند. در هر نوبت مکیدن و برگرداندن، مقداری دیاستاز به شهد می‌افزایند و به عکس کمی از آب اضافی شهد را به کمک جداره‌های عسلدان جذب می‌کنند.این عمل توسط زنبورانی که این وظیفه را به عهده دارند، ادامه دارد و مقداری از آب آنهم در مجاورت هوای کندو که از بال زدن زنبورها ایجاد می شود. تبخیر شده و در پایان مواد دیگری از قبیل اسیدهای آلی و مواد ضد عفونی‌کننده به آن اضافه می‌نمایند. عمل تغلیظ آنقدر ادامه می‌یابد تا عسل به غلظت طبیعی خود که معمولاً دارای ۱۷ تا ۶/۱۸ درصد آب است تبدیل گردد. آنگاه آنرا در داخل سلول‌ها ذخیره می کنند و درب آنرا با موم می‌پوشانند. بدین ترتیب عسل انبار شده می تواند برای مدت طولانی نگهداری شود.
معده زنبور عسل
این حشره با تمام کوچکی‌اش دو معده دارد، شهد گل‌های مکیده شده وارد معده اول می‌شود که بوسیله دریچه‌ای به معده دوم مربوط است. معده دوم عملیات گوارشی را انجام می‌دهد.
معده اول را کیسه عسلی یا چینه دان می‌گویند کلیه مراحل تبدیل شهد به عسل در این معده انجام گرفته و عسل رسیده و آماده شده از طریق خرطوم زنبور به سلول‌های مومی شکل ریخته می‌شود. کیسه عسلی به وسیله دریچه‌ای به معده دوم (معده اصلی) منتهی می شود زنبور عسل در صورت لزوم جهت تغذیه خویش با اندک فشار بوسیله ماهیچه‌های اطرافش دریچه را باز می‌کند و از این طریق عسل مورد نیاز زنبور وارد معده اصلی شده و صرف تغذیه آن می شود و سایر عملیات از جمله گوارش و دفع مدفوع مربوط به این معده می‌باشد .
بعضی از افراد فکر می‌کنند که عسل مدفوع یا فضولات زنبور عسل است در صورتیکه کاملا اشتباه است مدفوع زنبور عسل ماده‌ای است آجری رنگ تا قهوه ای که عموما خارج از کندو دفع می‌شود و به هیچ وجه قابل استفاده نمی‌باشد در صورتیکه عسل محصول داخلی کندو و یک ماده غذایی بوده و با مدفوع زنبور قابل مقایسه نیست. بنابراین عسل نه تنها مدفوع زنبور نیست بلکه هیچ رابطه‌ای بین عسل و مدفوع زنبور وجود نداشته و ندارد.
به هر حال باید دانست که عسل ماده حیات بخشی است که از مواد بی‌شمار زنده گل و گیاه ترکیب یافته است نه از فضولات گل یا زنبور.
